Büyük Okyanus(Pasifik Okyanusu):
Amerika ve Asya kıtaları arasında bulunan dünyanın en büyük
okyanusudur. İsmini İspanya krallığı adına Dünya'yı dolaşan Portekizli
denizci Ferdinand MAGELLAN vermiştir. MAGELLAN, günler süren zorlu ve
fırtınalı şartlar altında adını verdiği Magellan Boğazından geçip bu
okyanusa açıldığında, fırtınaların dinmesinden ve kendisini sakin
suların karşılamasından dolayı Portekizcede "sakin" anlamına gelen
"Pasifico" kelimesinden yola çıkarak okyanusa bu ismi vermiştir. 179.7
milyon kilometrekare yüzölçümüne sahip olan bu okyanus, neredeyse Atlas
Okyanusu ve Hint Okyanusu'nun toplamı kadardır. Kapladığı alan
dünyadaki toplam karaların alanından biraz daha büyüktür. En derin yeri
11.034 metre ile Mariana Çukuru olup burası aynı zamanda Dünya'daki en
derin noktadır.
Atlas Okyanusu (Atlantik): Büyük
Okyanus'tan sonraki en büyük ikinci okyanustur. Bir zamanlar tek parça
olan ata kıtanın bölünmesiyle oluşmuş olup, Avrupa ve Afrika'yı Amerika
Kıtası 'ndan ayırır. Yan denizleri ile birlikte (Akdeniz, Kuzey Denizi
ve Baltık Denizi) 106,2 Mil. km² alana sahip olup, yeryüzünün beşte
birini kaplar. 3314 metre ortalama derinliği bulunan okyanusun en derin
noktası Porto Riko Çukuru’dur.
Hint Okyanusu: Kuzeyde Asya, batıda Afrika ve Arabistan Yarımadası,
doğuda Malezya Yarımadası, Sunda Adaları ve Okyanusya tarafından
çevrilen, dünyanın üçüncü büyük okyanusudur. Dünya sularının %20'sini
kapsar. Afrika'dan Avustralya'ya kadar okyanusun genişliği 10.000
kilometre kadardır. Bu alanda yaklaşık olarak 73.566.000 km² yer kaplar.
Hint Okyanusu :Asya,
batıda Afrika ve Arabistan Yarımadası, doğuda Malezya Yarımadası, Sunda
Adaları ve Okyanusya tarafından çevrilen, dünyanın üçüncü büyük
okyanusudur. Agulhas Burnu'nun güneyinde 20° doğu boylamının geçtiği
yerde Atlas Okyanusu'ndan; 147° doğu boylamının geçtiği yerde de
Pasifik Okyanusu'ndan ayrılır. En kuzeyde Basra Körfezi'nde, 30°
enlemine kadar uzanır.Dünya sularının %20'sini kapsar. Afrika'dan
Avustralya'ya kadar okyanusun genişliği 10.000 kilometre kadardır. Bu
alanda yaklaşık olarak 73.566.000 km² yer kaplar. Hacminin yaklaşık
olarak 292.131.000 km³ olduğu tahmin edilmektedir.
Arktik Okyanusu: Asya,
Avrupa ve Kuzey Amerika'nın kuzeylerinde yer alan, Kuzey Kutubu'nu
kapsayan, buzlarla kaplı bir okyanustur. Uluslararası Hidrografi Örgütü
(IHO) tarafından okyanus olarak kabul edilmektedir (Arctic Ocean).
Yüzölçümü 14.090.000 km² olan devasa bir alandır. Diğer okyanuslara
göre sığ olup, en derin noktası 4.665 m, ortalama derinlik 1.038 m'dir.
Rusya, ABD, Kanada, Grönland, Norveç ile kıyıları vardır.
Akdeniz :Atlas
Okyanusu'na bağlı, kuzeyinde Avrupa, güneyinde Afrika, doğusunda Asya
kıtaları bulunan deniz. 2.5 milyon km² bir alan kaplayan deniz
Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'ndan, Süveyş Kanalı ile de
Kızıldeniz'den ayrılır.
Karayip Denizi :Meksika
Körfezi'nin güneydoğusunda Atlas Okyanusu'nun uzantısı olan bir
denizdir. 2.754.000 km²lik yüzölçümüyle Karayip Denizi dünyanın en
geniş tuzlu su denizlerinden biridir. Denizin en derin noktası Küba ile
Jamaika arasında olup derinlik 7.686 metredir. Karayip kıyıları birçok
koy ve körfeze sahiptir. Honduras, Venezuela ve Darien Körfezi
bunlardan en önemlileridir.
Güney Çin Denizi :Çin'in
güneyinde bir kapalı deniz. Büyük Okyanus'a bağlıdır. Sınırlarını
batıdan Malakka Boğazı, doğudan Tayvan Boğazı çizer. Malakka Boğazı ile
Büyük Okyanus'dan ayrılır.
Bering Denizi :
Kuzey Büyük Okyanus'undan, Alaska Yarımadası ve Aleutian Adaları'nın
ayırdığı büyük su kütlesi. İki milyon km² yüzölçümüne sahiptir.
Doğusunda ve kuzeydoğusunda Alaska, batısında Sibirya ve Kamçatka
Yarımadası, güneyinde Alaska Yarımadası ve Aleutian Adaları ile
çevrilidir. Kuzeyindeki Bering Boğazı vasıtasıyla, Kuzey Buz
Denizi'ndeki Çukçi Denizi'nden ayrılır. İsmini, kaşifi Danimarka'lı
seyrüseferci Vitus Bering'den almıştır.
Bering denizi ekosistem kaynaklarını "Donut Hole" de uluslararası
sularda olduğu kadar ABD ve Rusya'nın yetki nüfusunu da ihtiva eder.
Birbirini etkileyen akımlar arasında Buz denizi ve
hava,dinç,kuvvetli,enerjik ve üretici ekosistem yaratır.
Meksika Körfezi :Kuzey Amerika kıtası tarafından neredeyse tamamen kapatılmış büyük bir su kütlesidir.
Körfezin doğu, kuzey ve kuzeybatı kıyılarında Amerika Birleşik
Devletleri bulunur. Güneybatı ve güney kıyılarında ise Meksika vardır.
Meksika körfezi, Atlantik Okyanusu'na Amerika ve Küba arasındaki
Florida boğazlarıyla ve Karayip Deniziyle de Meksika ve Küba arasındaki
Yucatan Kanalıyla bağlanır.
Okhotsk Denizi :(Rusça
: Охо́тское мо́ре) Büyük Okyanus'un bir uzantısıdır, Avrupa'lılar
tarafından ilk keşfi Rus kâşifler Ivan Moskvitin ve Vassili Poyarkov
tarafından olmuştur. Okhotsk Denizi Soğuk Savaş boyuncada İngiliz
donanmasının bir çok başarı kazandığı bir yerdir.
Doğu Çin Denizi :
Çin ve Kore kıyılarında, Ryukyu ve Kyushu Adaları ile Pasifik
Okyanusu'ndan ayrılan, Büyük Okyanus'unun bir kolu. 1,249,000 km² lik
yüzölçümüne sahip olan deniz, Çince'de Doğu Denizi olarak adlandırılır.
Deniz, doğuda Büyük Okyanus, kuzeyde Güney Kore, güneyde Tayvan ve
batıda Çin ana toprakları ile çevrilidir. Yangtze Nehri, denize dökülen
en önemli akarsudur.
Denizin en önemli adası Tong Adası olup, su altında pek çok resif
bulunur. Denizin ekonomik kullanım hakkı içinde Çin, Japonya ve Güney
Kore arasında bir takım anlaşmazlıklar vardır. Çin ve Japonya
arasındaki anlaşmazlıklar, Çin'in varlığını keşfettiği doğalgazın
kullanım hakkından kaynaklanır. Çin ve Güney Kore arasındaki
anşalmazlık ise Güney Kore'nin üzerine bir doğal araştırma istasyonu
kurduğu Socotra Kayalıkları'dır.
Hudson Körfezi :1,230,000
km²lik alanı ile geniş bir yer kaplayan, Ontario, Quebec, Saskatchewan,
Alberta, Manitoba, Minnesota ve Nunavut şehirlerinin kıyısında
bulunduğu, Atlas Okyanusu'nun bir uzantısıdır. Körfezin ismi, 1610
yılında bir gemi seyahati sırasında onu bulan Henry Hudson'ın adından
gelmektedir.
Hudson Körfezi'nin tuzluluk oranı dünya okyanuslarından daha düşüktür,
bunun sebebi körfezin yılın büyük bir bölümü buzullarla kaplı olması ve
bir çok tatlısu ırmağının sularını buraya dökmesinden kaynaklanır.
Körfez içerisinde birçok ada vardır, körfezdeki çoğu ada Nunavut
şehrine bağlıdır. Tanınmış bir grup ada is Belcher Adaları olarak
adlandırılır.
Japon Denizi :Büyük
Okyanus'unun batıdaki bir uzantısıdır. Japonya, Rusya ve Kore
tarafından kuşatılmış ve etrafı neredeyse tamamen karalar ile
çevrilidir. Akdeniz gibi küçük bağlantılar ile okyanusa açılır. Japon
Deniz'ni Büyük Okyanus'unda bağlayan 5 küçük boğaz vardır. En derin
noktası 3,742 metredir. Ortalama derinlik ise 1,752 metre olup
yüzölçümü 978,000 km²dir. Balıkçılık açısından denizin Japonya ve Kore
için büyük önemi vardır. Kıyısı olan 4 farklı ülkenin verdiği 4 farlı
ismi vardır :
* Japonya 日本海 / にほんかい (Nihonkai)
* Kuzey Kore 朝鮮東海 / 조선동해 (Coseon Donghae)
* Güney Kore 東海 / 동해 (Donghae)
* Rusya Япо́нское мо́ре (Yaponskoye more)
Andaman Denizi :Hint
Okyanusu'nda Andaman ve Nicobar Adaları adalarının doğu kıyılarıyla
Myanmar ve Tayland'ın batı kıyıları arasındadır. Güneyinde
Endonezya'nın Sumatra adası bulunur. Kabaca doğudan - batıya 650
kilometre genişliğinde, kuzeyden güneye 1.200 kilometre uzunluğundadır.
Yüzölçümü yaklaşık 797.700 kilometrekaredir. En derin noktası 3.777
metre olan denizde ortalama derinlik 870 metredir.
Kuzey Denizi :İngiltere
ile Avrupa kıtası,arasındaki deniz. Atlantik Okyanusu'nun kuzey-doğu
uzantısıdır. Kuzey Denizi'ni Büyük Britanya Adası Shetland ve Orkney
Adaları ile Avrupa yakasında Danimarka, Hollanda, Belçika, Almanya,
Fransa’nın bir kısmı çevirmiştir.
Kızıldeniz :
Afrika ile Asya (Arap Yarımadası) arasında yer alan, Hint Okyanusu'na
bağlı bir denizdir. Uzunluğu 2000 km. civarı olup, bazı kaynaklarda
1900 km. veya 2350 km. diye geçmektedir. Kuzeyde Mısır'daki Süveyş
Kanalı ile doğal olmayan yoldan Akdeniz'e bağlanmıştır; güneyde ise
Arap Yarımadası ucunda Babü'l Mendep (Bab el Mendeb) boğazı ile Hint
Okyanusu'na bağlanır. Kızıldeniz kuzeyde Sina Yarımadası ile ikiye
ayrılır; kuzeydoğuya doğru Akabe Körfezi, kuzeybatıda ise Süveyş
Körfezi vardır.
Kızıldeniz'in isminin, mevsimlik olarak coğalma patlaması yasayan
Trichodesmium erythraeum adlı alg türlerden kaynaklanır ayrıca
etrafındaki kıyılarda yer alan mineral bakımından zengin kızıl renkli
dağlardan doğmuş olabileceği tahmin edilen bazı düşüncelerdendir.
Denizaltı yaşamına ve üremeye elverişli sıcaklığa sahip olduğundan çok
sayıda deniz canlısı barındırmaktadır. bunun sebebi ise zemindeki buyuk
sırtda olusan yarık kısmın yeraltından gelen magma ile dolmasıdır. Bu
lavlar cok fazla 1.üretici konumunda bulunan bitkisel planktonlar icin
besin kaynagı oluşturmaktadır. Tuzluluk %040 ile oldukça yüksektir.
Baltık Denizi : Kuzey Avrupa'da 53° ile 66° kuzey enlemleri ve 20° ile 26° doğu boylamları arasında yer alır. Kuzeyinde Botni Körfezi yeralır.
Baltık Denizi, Beyaz Deniz'e Beyaz Deniz Kanalı ve Kuzey Buz Denizi'ne Kiel Kanalı ile bağlanmıştır.
Rusya'nın St. Petersburg şehrine kıyısı vardır, kış aylarında donan bu deniz üzerinde yürümek hatta araba sürmek mümkündür.
Konu: Dünyadaki Başlıca Büyük Denizler 
Paz Ekim 19, 2008 9:53 pm