Çocuk hakları

Konu: Çocuk hakları Paz Ekim 19, 2008 10:14 pm

BÖLÜM I
SÖZLEŞMENİN UYGULANMA ALANI, AMACI VE TANIMLAR

Madde 1
Sözleşmenin uygulanma alanı ve amacı
1) Bu Sözleşme 18 yaşına ulaşmamış çocuklara uygulanır.
2)
Bu Sözleşmenin amacı, çocukların yüksek çıkarları için, haklarını
geliştirmek, onlara usule ilişkin haklar tanımak ve bu hakların,
çocukların doğrudan ve diğer kişiler veya organlar tarafından bir adli
merci önündeki, kendilerini ilgilendiren davalardan
bilgilendirilmelerini ve bu davalara katılmalarına izin verilmesini
teminen kullanılmasını kolaylaştırmaktır.
3)
Bu Sözleşmenin amaçları açısından, bir adli merci önündeki, çocukları
ilgilendiren davalar, özellikle çocukların ikameti ve çocuklarla şahsî
ilişki kurulması gibi velayet sorumluluklarına ilişkin davalardır.
4)
Her Devlet, imza sırasında veya onay, kabul, uygun bulma ve katılma
belgesinin tevdii sırasında, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine muhatap
bir beyanla, bir adli merci önünde bu Sözleşmenin uygulanacağı en az üç
çeşit aile uyuşmazlığını belirlemelidir.
5)
Tarafların herbiri, ek bir beyanla, Sözleşme'nin uygulanacağı ilave
aile uyuşmazlıklarının belirtebilir veya 5 inci madde, 9 uncu maddenin
2 nci paragrafı, 10 uncu maddenin 2 nci paragrafı ve 11 inci madde ile
ilgili bilgi verebilir.
6) Bu Sözleşme Tarafların çocuk haklarının geliştirilmesi ve kullanılmasında daha elverişli kurallar uygulamalarını engellemez.
Madde 2
Tanımlamalar
Bu Sözleşmede,
a) "adli merci" ibaresinden bir mahkeme veya buna eşit yetkileri olan idari bir merci;
b) "velayet sorumluluğuna sahip olanlar" ibaresinden ebeveynler ve velayet sorumluluklarının tümünü veya bir kısmını kullanmaya yetkili başka şahıslar veya kurumlar,
c) "temsilci" ibaresinden bir adli merci önünde, bir çocuk adına hareket etmek için tayin edilmiş avukat gibi bir şahıs ya da kurum,
d) "İlgili bilgiler"
ibaresinden, bu bilgilerin verilmesinin çocuğun esenliğine zarar
getirmemesi kaydıyla, çocuğun haklarını tümüyle kullanmasına olanak
vermek amacıyla, çocuğa, yaşı ve idrak gücü gözönünde tutularak
verilecek uygun bilgiler anlaşılır.

BÖLÜM II
ÇOCUKLARIN HAKLARININ KULLANILMASINI GELİŞTİRMEK İÇİN USULE İLİŞKİN TEDBİRLER

A. Çocuğun usule ilişkin hakları
Madde 3
Davalarda bilgilendirilme ve dava sırasında görüşünü ifade etme hakkı
Yeterli idrake sahip olduğu iç hukuk tarafından kabul edilen bir
çocuğa, bir adli merci önündeki, kendisini ilgilendiren davalarda,
yararlanmayı bizzat da talep edebileceği aşağıda sayılan haklar
verilir:
a) ilgili tüm bilgileri almak;
b) kendisine danışılmak ve kendi görüşünü ifade etmek;
c) görüşlerinin uygulanmasının olası sonuçlarından ve her tür kararın olası sonuçlarından bilgilendirilmek.
Madde 4
Özel bir temsilci atanmasını isteme hakkı
1)
9. madde saklı kalmak kaydıyla, iç hukuk bir menfaat çatışması
nedeniyle çocuğun ebeveynlerini çocuğu temsil etme olanağından mahrum
ederse, çocuğun şahsen veya diğer şahıs ve kurumlar aracılığıyla, adli
bir merci önündeki kendisini ilgilendiren davalarda kendisini temsil
edecek özel bir temsilci atanmasını isteme hakkı vardır.
2)
Devletler 1. Paragraftaki hakkın, yalnız iç hukuk tarafından yeterli
idrak gücüne sahip olduğu kabul edilen çocuklara uygulanmasını
öngörmekte serbesttirler.
Madde 5
Usule ilişkin, mümkün olan diğer haklar
Taraflar, adli bir merci önünde çocukları ilgilendiren davalarla ilgili olarak onlara usule ilişkin özellikle;
a) kendi görüşlerini ifade etmekte yardımcı olması için kendi seçtikleri uygun bir kişiden yardım almayı isteme hakkı;
b)
kendi kendilerine veya diğer şahıslar veya kurumlar vasıtasıyla, ayrı
bir temsilcinin, uygun olduğu takdirde bir avukatın tayinini isteme
hakkı,
c) kendi temsilcilerini tayin etme hakkı;
d) sözkonusu davalarda tarafların sahip olduğu hakların tümünü veya bir kısmını kullanma hakkı;
gibi ek haklar tanınması olanağını incelerler.
B. Adli Mercilerin rolü
Madde 6.
Karar süreci
Bir çocuğu ilgilendiren davalarda adli merci, bir karar almadan önce:
a)
Çocuğun yüksek çıkarına uygun karar almak için yeterli bilgiye sahip
olup olmadığını kontrol etmeli ve gerektiğinde özellikle velayet
sorumluluğunu elinde bulunduranlardan ek bilgi sağlamalıdır.
b) Çocuğun iç hukuk tarafından yeterli idrak gücüne sahip olduğunun kabul edildiği durumlarda,
- çocuğun bütün gerekli bilgiyi edindiğinden emin olmalıdır.
-
çocuğun yüksek çıkarına açıkça ters düşmediği takdirde, gerekirse
kendine veya diğer şahıs ve kurumlar vasıtasıyla, çocuk için elverişli
durumlarda ve onun kavrayışına uygun bir tarzda çocuğa danışmalıdır.
- çocuğun görüşünü ifade etmesine müsaade etmelidir.
c) Çocuğun ifade ettiği görüşe gereken önemi vermelidir.
Madde 7
Acil hareket etme mecburiyeti
Bir
çocuğu ilgilendiren davalarda, adli merci gereksiz gecikmeyi engellemek
için çabuk hareket etmeli, kararlarının süratle uygulanmasını garanti
edecek düzenlemeler sağlanmış olmalıdır. Adli merci acil durumlarda
gerektiğinde derhal uygulanabilir kararlar alma yetkisine sahiptir.
Madde 8
Kendi inisiyatifiyle harekete geçme
Bir
çocuğu ilgilendiren davalarda, çocuğun esenliğinin ağır bir tehlike
altında olduğunun iç hukuk tarafından belirlendiği durumlarda, adli
mercinin re'sen harekete geçme yetkisi vardır.
Madde 9
Bir temsilci atanması
1)
Bir çocuğu ilgilendiren davalarda, iç hukuk gereğince, çocukla olan
çıkar çatışması sonucunda velayet sorumluluğuna sahip kişiler çocuğu
temsil etme yetkisinden men edildiklerinde, mahkemenin bu davalarda
çocuk için bir özel temsilci atama yetkisi vardır.
2)
Taraflar, bir çocuğu ilgilendiren davalarda, adlî mercinin çocuğu
temsil etmek için başka bir temsilci, gerekli olduğu takdirde bir
avukat tayin etmek yetkisine sahip olduğunu sağlama olanağını gözönünde
bulundururlar.
C. Temsilcilerin rolü
Madde 10
1) Temsilci, bir adli merci önündeki çocuğu ilgilendiren davalarda, çocuğun yüksek çıkarlarına ters düşmemek kaydıyla;
a) Çocuğa, yeterli idrak gücüne sahip olduğu iç hukuk tarafından kabul edildiği takdirde, gerekli her bilgiyi vermeli;
b)
Çocuğa, yeterli idrak gücüne sahip olduğu iç hukuk tarafından kabul
edildiği takdirde, görüşünün uygulanmasının olası sonuçları ile
temsilcinin her faaliyetinin olası sonuçları hakkında izahat vermeli,
c) Çocuğun görüşünü belirleyerek adli mercinin bilgisine sunmalıdır.
2) Taraflar, velayet sorumluluğuna sahip kişilerin 1. paragraf hükmü kapsamına alınması hususunu gözönünde bulundururlar.
D. Bazı hükümlerin genişletilmesi
Madde 11
Taraflar,
diğer kurumlar önünde çocukları ilgilendiren davalar ile çocuklarla
ilgili olup, dava konusuna girmeyen sorunların 3. 4. ve 9. madde
hükümlerinin kapsamına alınması hususunu gözönünde bulundururlar.
E. Ulusal Kurumlar
Madde 12
1)
Taraflar, diğerleri yanında özellikle 2. paragrafta öngörülen işlevleri
bulunan kurumlar aracılığıyla çocuk haklarının geliştirilmesini ve
kullanılmasını teşvik ederler.
2) Bu işlevler şunlardır:
a) çocuk haklarının kullanılmasına ilişkin kanun hükümlerini güçlendirmek için
öneriler yapmak;
b) çocuk haklarının kullanılmasına ilişkin mevzuat tasarıları hakkında görüşler vermek;
c)
çocuk haklarının kullanımı ile ilgili genel bilgileri medyaya, kamuya,
kişilere veya çocuklara ilişkin sorunlarla ilgilenen kurumlara
sağlamak,
d) çocukların görüşünü araştırmak ve onlara gerekli tüm bilgiyi sağlamak.
F. Diğer tedbirler
Madde 13
Arabuluculuk ve anlaşmazlıkların çözümünde diğer konular
Anlaşmazlıkların
önüne geçmek veya çözmek, adli bir merci önünde çocukları ilgilendiren
davaları önlemek için Taraflar, arabuluculuk ve anlaşmazlıkların
çözümüne yönelik diğer tüm yöntemlerin uygulanmasını ve Taraflarca
belirlenen uygun durumlarda bu yöntemlerin bir anlaşmaya varmakta
kullanılmasını teşvik ederler.
Madde 14
Adli yardım ve hukukî danışma
İç
hukuk, adli bir merci önünde çocukları ilgilendiren davalarda
çocukların temsili için adli yardım ve hukukî danışmayı öngördüğünde,
bu hükümler 4. ve 9. maddelerin içerdiği sorunlara uygulanır.
Madde 15
Diğer uluslararası belgelerle ilişkiler
Bu
Sözleşme, Taraflardan birinin taraf bulunduğu ya da olacağı, çocukların
ve ailelerin korunmasıyla ilgili özel konuları inceleyen başka
uluslararası belgelerin uygulanmasına engel oluşturmaz.

Konu: Geri: Çocuk hakları Paz Ekim 19, 2008 10:15 pm

Kod:: [center][center]BÖLÜM III
DAİMİ KOMİTE[/center]
[/center]
Madde 16
Daimi Komitenin kurulması ve işlevleri
1) Bu Sözleşmenin amaçları için bir Daimi Komite kurulmuştur.
2) Daimi Komite bu Sözleşme'ye ilişkin sorunları takip eder. Bu komite özellikle:
a)
Sözleşme'nin uygulanması veya yorumu hakkında, ilgili her sorunu
inceleyebilir. Daimi Komite'nin Sözleşmenin uygulanmasıyla ilgili
sonuçları bir tavsiye kararı şeklinde olabilir; tavsiye kararları, oy
verenlerin dörtte üç çoğunluğuyla kabul edilir;
b) Sözleşme'ye değişiklik önerebilir ve 20. maddeye uygun olarak önerilen değişiklikleri inceleyebilir;
c)
12. maddenin 2. paragrafında öngörülen işlevleri ifa eden ulusal
kurumlara tavsiye ve yardım sağlayabilir ve bunlar arasındaki
uluslararası işbirliğini geliştirebilir.
Madde 17
Oluşum
1) Her bir Taraf Daimi Komite nezdinde bir veya birçok delege tarafından temsil edilebilir. Her bir Tarafın tek oy hakkı vardır.
2)
Bu Sözleşme'ye taraf olmayan, 21. maddede atıfta bulunulan her Devlet
Daimi Komite'de bir gözlemci tarafından temsil edilebilir. Aynı husus
22. madde hükümlerine uygun olarak Sözleşme'ye katılmaya davet
edildikten sonra, diğer Devlet veya Avrupa Topluluğu'na da uygulanır.
3) Taraflardan biri, toplantıdan en az bir ay önce Genel Sekreteri karşı görüşünden bilgilendirmediği takdirde, Daimi Komite;
Yukarıda 2. paragrafta öngörülmeyen her Devlet;
Birleşmiş Milletler'in Çocuk Hakları Komitesi;
Avrupa Topluluğu;
Uluslararası her hükümet kuruluşu;
12. maddenin 2. paragrafında öngörülen işlevlerden birini veya birçoğunu yürüten hükümet dışı uluslararası her kuruluş;
12.
maddenin 2. paragrafında öngörülen işlevlerden birini veya birçoğunu
yürüten her ulusal kuruluşu, hükümet kuruluşunu ve hükümet dışı
kuruluşu, gözlemci olarak bütün toplantılara veya bir toplantının
tümüne veya bir bölümüne katılmaya davet edebilir;
4) Daimi Komite çocuk haklarının uygulanmasıyla iştigal eden uygun kuruluşlarla bilgi değişiminde bulunabilir.
Madde 18
Toplantılar
1)
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri bu Sözleşme'nin yürürülüğe girdiği
tarihi izleyen üç yılın bitiminde, bu tarihi izleyen herhangi bir zaman
ve kendi inisiyatifiyle Daimi Komite'yi toplantıya davet edecektir.
2) Daimi Komite, Tarafların en az yarısının hazır bulunması şartıyla karar alabilir.
3) Daimi Komite'nin kararları 16. ve 20. maddeler saklı kalmak kaydıyla hazır bulunan üyelerin çoğunluğu ile alınır.
4)
Daimi Komite bu Sözleşme'nin hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kendi iç
yönetmeliğini ve Sözleşme çerçevesinde uygun bütün görevleri ifa etmek
için kuracağı her çalışma grubunun iç yönetmeliğini hazırlar.
Madde 19
Daimi Komite raporları
Daimi
Komite, her toplantıdan sonra, Taraflara ve Avrupa Konseyi Bakanlar
Komitesi'ne görüşmelere ve alınan kararlara ilişkin bir rapor gönderir.

[center][center]BÖLÜM IV
SÖZLEŞME'YE GETİRİLECEK DEĞİŞİKLİKLER[/center]
[/center]
Madde 20
1)
Taraflardan biri veya Daimi Komite tarafından bu Sözleşme'nin
maddelerine önerilen her değişiklik, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne
bildirilir ve onun tarafından Daimi Komite'nin müteakip toplantısından
en az iki ay önce, Avrupa Konseyi üyesi Devletlere, her imzacıya, her
Tarafa, 21. madde hükümlerine uygun olarak bu Sözleşme'yi imzalamaya
davet edilen her Devlete veya 22. madde hükümlerine uygun olarak
Sözleşme'ye katılmaya davet edilen Avrupa Topluluğu'na iletilir.
2)
Bir önceki paragrafın hükümlerine uygun olarak önerilen her değişiklik
Daimi Komite tarafından incelenir. Daimi Komite, katılımcıların dörtte
üç çoğunluğu ile kabul ettiği metni Bakanlar Kurulu Komitesinin onayına
sunar. Bu metin, onaydan sonra kabul edilmesi için Taraflara
gönderilir.
3)
Her değişiklik, tüm Tarafların değişikliği kabul ettiğini Genel
Sekreter'e bildirdiği tarihten itibaren bir aylık sürenin bitimini
izleyen ayın ilk günü yürürlüğe girer.
[center][center]BÖLÜM V
NİHAİ HÜKÜMLER[/center]
[/center]
Madde 21
İmza, onay ve yürürlüğe girme
1)
Bu Sözleşme Avrupa Konseyi'ne üye Devletlerin ve Sözleşme'nin
oluşmasına iştirak eden Avrupa Konseyi'ne üye olmayan Devletlerin
imzasına açıktır.
2)
Bu Sözleşme onaylama, kabul veya tasdike tâbi olacaktır. Onay, kabul ve
tasdik belgeleri Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne tevdi edilecektir.
3)
Bu Sözleşme, bir önceki paragrafın hükümlerine uygun olarak, aralarında
en az iki Avrupa Konseyi üyesi Devletin bulunduğu üç Devletin Sözleşme
ile bağlı olduklarına dair rızalarını beyan ettikleri tarihi izleyen üç
aylık sürenin bitimini izleyen ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.
4)
Bu Sözleşme ile bağlı olduğuna dair rızasını sonradan beyan eden
herhangi bir Devlet için, Sözleşme, onaylama, kabul ve tasdik
belgesinin tevdi tarihini takip eden üç aylık sürenin bitimini izleyen
ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.
Madde 22
Üye olmayan Devletler ve Avrupa Topluluğu
1)
Bu Sözleşme'nin yürürlüğe girmesinden itibaren, Avrupa Konseyi,
Bakanlar Komitesi, Kendi inisiyatifi ile veya Daimi Komite'nin teklifi
ile Taraflara danışıldıktan sonra, Sözleşme'nin oluşturulmasına
katılmamış her Devleti Avrupa Topluluğu'nu Avrupa Konseyi Statüsü'nün
20. maddesinin, "d" fıkrasında öngörülen çoğunluğun kararıyla ve Avrupa
Konseyi Bakanlar Komitesi'nde temsil edilme hakkına sahip Taraf
Devletlerin temsilcilerinin oybirliğiyle Sözleşme'ye katılmaya davet
edebilir.
2)
Bu Sözleşme, katılan her Devlet veya Avrupa Topluluğu için katılma
belgesinin Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne tevdi edilmesinden
itibaren üç aylık sürenin dolmasını izleyen ayın ilk günü yürürlüğe
girer.
Madde 2
Ülkesel uygulama alanı
1)
Her Devlet imza sırasında veya onay, kabul, tasdik veya katılma
belgesini tevdi ederken bu Sözleşme'nin uygulanacağı ülke toprak veya
topraklarını belirleyebilir.
2)
Taraflar daha sonraki bir tarihte Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne
muhatap bir beyan ile bu Sözleşme'nin uygulanma alanını, uluslararası
ilişkilerinden sorumlu ya da adına taahhütte bulunmaya yetkili olduğu,
beyanda belirtilen herhangi başka bir ülke toprağına genişletebilir.
Sözleşme, ülke toprağı açısından, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne
beyanın yapılmasından itibaren üç aylık sürenin dolmasını izleyen ayın
ilk günü yürürlüğe girer.
3)
Yukarıdaki iki paragraf uyarınca yapılan herhangi bir beyan, bu beyanda
konu edilen ülke toprağı ya da toprakları ile ilgili olarak Genel
Sekretere yapılacak bir bildirim ile geri alınabilir. Geri alma, Genel
Sekreter'in bildirimi almasından itibaren üç aylık sürenin dolmasını
izleyen ayın ilk günü yürürlüğe girer.
Madde 24
Çekinceler
Bu Sözleşme'ye hiçbir çekince konulamaz.
Madde 25
Fesih
1) Akit Tarafların her biri Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne yapacağı bir bildirim ile bu Sözleşme'yi feshedebilir.
2) Fesih, Genel Sekreter'in bildirimi almasından itibaren üç aylık sürenin dolmasını izleyen ayın ilk günü yürürlüğe girer.
Madde 26
Bildirimler
Avrupa
Konseyi Genel Sekreteri, Konsey üyesi Devletlere, her imzacıya, her
Tarafa ve Sözleşme'ye katılmaya davet ettiği diğer tüm Devletler ile
Avrupa Topluluğu'na:
a) Her imzayı;
b) Her onaylama, kabul, tasdik veya katılım belgesinin tevdi edilmesini;
c) Bu Sözleşme'nin 21. ve 22. maddelerine uygun olarak her yürürlüğe giriş tarihini;
d) 20. maddeye uygun olarak kabul edilen her değişikliği ve bu değişikliğin yürürlüğe giriş tarihini;
e) 1. ve 23. madde hükümleri uyarınca yapılan her beyanı;
f) 25. madde hükümleri uyarınca yapılan her feshi;
g) Bu Sözleşme'yi ilgilendiren diğer herhangi işlem, bildirim veya yazışmayı tebliğ edecektir.
Yukarıdaki
hükümleri kabul zımnında, usulüne uygun olarak yetkili kılınan aşağıda
imzaları bulunanlar bu Sözleşme'yi imzalamışlardır.
Avrupa
Konseyi arşivlerinde saklanacak olan işbu Sözleşme, İngilizce ve
Fransızca olarak ve her iki metin aynı derecede geçerli olmak üzere,
tek nüsha halinde, 25 Ocak 1996 tarihinde Strazburg'da yapılmıştır.
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Avrupa Konseyi'ne üye Devletlere ve bu
Sözleşme'nin hazırlanmasına katkıda bulunan üye olmayan Devletlere,
Avrupa Topluluğu'na ve bu Sözleşme'ye katılmaya davet edilmiş her
Devlete, Sözleşme'nin onaylanmış örneğini iletecektir.

BEYAN METNİ
"Türkiye
Cumhuriyeti, Sözleşme'nin 1. Maddesinin 4. Paragrafı uyarınca,
Sözleşme'nin adli bir makam önünde aşağıdaki kategori aile hukuku
davalarında uygulanacağını beyan eder.
1. Boşanma davaları,
2. Ayrılık davaları,
3. Çocukların velayetine ilişkin davalar,
4. Ebeveynle çocuk arasında kişisel ilişki kurulması,
5. Babalığın mahkeme kararı ile kurulmasına ilişkin davalar"

[url=http://www.webhatti.com/newthread.php?do=newthread&f=144#_ftnref1]*[/url] Sözleşmenin düzenlendiği tarih ve yer: 25.1.1996, Strazburg; Sözleşme Türkiye’de, Çocuk
Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesinin Onaylanmasının
Uygun Bulunduğuna Dair Kanun ile onaylandı. Kanun No: 4620; Kabul
Tarihi: 31.01.2001