Karalar üzerindeki çukurlarda birikmiş
durgun sulara göl denir. Bulundukları bölgenin iklim jeolojik ve
jeomorfolojik yapısına bağlı olarak farklılık gösteren dünyanın hemen
her tarafına dağılmış irili ufaklı bir çok göl bulunur. Dünyanın en
büyük gölü Asya kıtasında Hazar ve en derin gölü de yine bu kıtada
****** gölüdür. Göller yağışlarla göle dökülen akarsularla ve
kaynaklarla beslenirler. Eğer bir göle buharlaşma yoluyla
kaybettiğinden daha fazla su gelirse göl suları yükselir. Gölün fazla
suları göl çanağının en alçak yerinde bir dere halinde dışarı akmaya
başlar. Buna gideğen yada göl ayağı adı verilir. Sularını okyanuslara
ve denizlere ulaştıran göllerin suları tatlı,ulaştıramayanların ise
tuzludur. Örneğin:Tuz ve Van gölü • Dünya üzerinde çöküntü gölleri en
fazla Doğu Afrika graben sahası üzerinde yer almaktadır. • Dünyada en
fazla göllerin bulunduğu sahalar Doğu Afrika, Finlandiya ve ABD'de
göller yöresidir.
Oluşumlarına Göre Göller
A-Yerli Kaya Gölleri
1. Tektonik Göller: Yerkabuğunun çöküntüye uğramış yerlerinde oluşan
göllerdir. Doğu Afrika gölleri,Lut gölü,****** gölü,Güney Marmara
gölleri,Göller yöresi gölleri
2. Volkanik Göller:Volkanik patlamalar sonucu oluşan çukurluklara
suların dolması ile meydana gelen göllerdir.Volkan konisinin ağzında
meydana gelen göllere krater gölleri denir. Örn:Nemrut gölü gibi.
Patlama çukurluklarında oluşan göllere ise maar gölleri denir.Örn: Meke
Tuzlası
3. Buzul Gölleri:Buzulların oydukları alanları zamanla suların
doldurması ile oluşan göllerdir.Kuzey Avrupa'daki göller,K.Amerika'daki
büyük göller ve yüksek dağlardaki sirk gölleri Türkiye'de
4. Karstik Göller
B-Set Gölleri
1. Heyelan Set Gölleri
2. Lav Set Gölü
3. Alüvyal Set Gölü
4. Kıyı Set Gölü
5. Delta Gölleri
6. Baraj Gölleri
GÖLLER
Kara içlerindeki çukurlukları dolduran durgun sulara göl denir.
Göllerin Özelliğinde (acı, tuzlu, tatlı olmasında) Etkili Faktörler:
1. Gölün büyüklüğü ve derinliği:Büyüklük ve derinlik arttıkça tuzluluk azalır.
2. Gölün gideğeninin olup olmaması: Göl sularını bir gideğen ile boşaltabiliyorsa suları tatlı olur.
3. İklim: Nemli iklim bölgelerinde göllerin tuzluluğu daha azdır. Genelde tatlı suludurlar.
4. Göl çanağını oluşturan kayaların özelliği
OLUŞUMLARINA GÖRE GÖLLER
1. Tektonik Göller: Yer kabuğu hareketleri ile oluşan çukurlukları
dolduran sulardır. En fazla Doğu Afrika’da görülür. Yurdumuzda ise Tuz
G., Manyas (Kuş g.), Ulubat, İznik, Sapanca, Akşehir, Beyşehir, Burdur,
Eber, Hazar, Ilgın gölü gibi.
2. Karstik Göller: Karstik bölgelerdeki çukurlukları dolduran durgun
sulardır. Ör: Salda, Suğla, Kestel, Avlan, Kovada gölleri gibi.
3. Buzul Gölleri: Yurdumuza bazı yüksek dağların üst kısmında görülür
(Cilo, Sat, Ağrı, Tendürek, Süphan, Kaçkar, Uludağ, Erciyes, Bolkar,
Aladağlar,Bey dağları gibi). Dünya üzerinde en fazla Kuzeybatı
Avrupa’da görülür. Ayrıca Kanada’nın güneyi ile A.B.D’nin kuzeyindeki
göller buna örnektir.
4. Volkanik Göller: Yurdumuzda Nemrut, Meke Tuzlası (Konya –Karapınar), Gölcük (Isparta), Acıgöl (Konya) gölleri buna örnektir.
5. Doğal Set Gölleri
• • Heyelan Set Gölü: Tortum, Sera, Abant, Yedi Göller.
• • Alüvyon Set Gölü: Marmara, Bafa(Çamiçi), Köyceğiz, Eymir, Mogan
• • Kıyı Set (Lagün): B. Ve K. Çekmece Terkos (Durusu) ,Akyatan, Balıklı, Simenlik
• • Volkanik Set: Van ,Erçek, Nazik, Balık, Çıldır.
• • Buzul (Moren set) Set : En fazla K.Batı Avrupa’da görülür.
6. Yapay Set : Baraj gölleri buna örnektir. Yurdumuz akarsuları
üzerinde baraj kurmaya en elverişli bölgemiz D.Anadolu, en elverişsiz
bölge Marmara Bölgesi’dir. Hidro elektrik potansiyeli en fazla olan
bölgemiz D.Anadolu Bölgesidir.
Barajların Yapılış Amaçları
• • Enerji üretmek,
• • İçme ve sulama suyu sağlamak,
• • Taşkınları önlemek,
• • Balıkçılık
GÖLLER
Kara içlerindeki çukurlukları dolduran durgun sulara göl denir.
Göllerin Özelliğinde (acı, tuzlu, tatlı olmasında) Etkili Faktörler
1. Gölün büyüklüğü ve derinliği:Büyüklük ve derinlik arttıkça tuzluluk azalır.
2. Gölün gideğeninin olup olmaması: Göl sularını bir gideğen ile boşaltabiliyorsa suları
tatlı olur.
3. İklim: Nemli iklim bölgelerinde göllerin tuzluluğu daha azdır. Genelde tatlı suludurlar.
4. Göl çanağını oluşturan kayaların özelliği
OLUŞUMLARINA GÖRE GÖLLER
1.Tektonik Göller: Yer kabuğu hareketleri ile oluşan çukurlukları dolduran sulardır. En
fazla Doğu Afrika’da görülür. Yurdumuzda ise Tuz G., Manyas (Kuş g.), Ulubat, İznik,
Sapanca, Akşehir, Beyşehir, Burdur, Eber, Hazar, Ilgın gölü gibi.
2.Karstik Göller: Karstik bölgelerdeki çukurlukları dolduran durgun sulardır. Ör: Salda,
Suğla, Kestel, Avlan, Kovada gölleri gibi.
3.Buzul Gölleri: Yurdumuza bazı yüksek dağların üst kısmında görülür (Cilo, Sat, Ağrı,
Tendürek, Süphan, Kaçkar, Uludağ, Erciyes, Bolkar, Aladağlar,Bey dağları gibi). Dünya
üzerinde en fazla Kuzeybatı Avrupa’da görülür. Ayrıca Kanada’nın güneyi ile A.B.D’nin
kuzeyindeki göller buna örnektir.
4.Volkanik Göller: Yurdumuzda Nemrut, Meke Tuzlası (Konya –Karapınar),
Gölcük (Isparta), Acıgöl (Konya) gölleri buna örnektir.
5.Doğal Set Gölleri
Heyelan Set Gölü: Tortum, Sera, Abant, Yedi Göller.
Alüvyon Set Gölü: Marmara, Bafa(Çamiçi), Köyceğiz, Eymir, Mogan
Kıyı Set (Lagün): B. Ve K. Çekmece Terkos (Durusu) ,Akyatan, Balıklı, Simenlik
Volkanik Set: Van ,Erçek, Nazik, Balık, Çıldır.
Buzul (Moren set) Set : En fazla K.Batı Avrupa’da görülür.
6.Yapay Set : Baraj gölleri buna örnektir. Yurdumuz akarsuları üzerinde baraj kurmaya
en elverişli bölgemiz D.Anadolu, en elverişsiz bölge Marmara Bölgesi’dir. Hidro elektrik
potansiyeli en fazla olan bölgemiz D.Anadolu Bölgesidir.
Barajların Yapılış Amaçları
Enerji üretmek,
İçme ve sulama suyu sağlamak,
Taşkınları önlemek,
Balıkçılık
Konu: GÖLLLER VE OLUŞUMLARI 
C.tesi Ekim 25, 2008 2:35 pm