Saman Nezlesi

SAMAN NEZLESİ NEDİR?

Saman nezlesi tanımı yanlış isimlendirilmektedir. Çünkü saman bu olaya
neden olmaz. Hastalık; akan / kaşınan burun ve göz, hapşırma, boğaz
kaşıntısı ve burun, boğazda çok miktarda akıntıdan oluşmaktadır.
Havayla solunan parçaçıklara karşı gelişen allerji buna neden
olmaktadır.

Yaz gribi ise bilinen grip (Virüs enfeksiyonları) den farklıdır, gribin
aksine saman nezlesi gibi havadaki parçaçıklara karşı gelişen bir
alerjidir. Saman nezlesi ve yaz gribi tıp dilinde allerjik rinit olarak
bilinen durum için kullanılan yaygın isimlerdir. (Rinit, burun
iltihabıdır.)

Her yıl çok sayıda insan allerjik rinite yakalanmaktadır. Bazıları çok
hafif atlatırken bazıları için çok ağır geçmekte, işlerini engellemekte
ve yaşam kalitesini bozmaktadır.

ALLERJİNİN NEDENİ NEDİR?

Bir bitki veya hayvana ait bir parçaçık vücüda girerse (gözü kaplayan
zardan, burun veya boğazdan) bu istilayı önlemek amacıyla bağışıklık
sistemine ait bir yanıt gelişir. Normal şartlar altında bu yararlı,
doğal bir korunmadır. Bununla birlikte bazı kişiler bir takım maddelere
karşı aşırı reaksiyon göstermektedir. Bu maddelere allerjen, kişilere
ise allerjik denilmektedir. Bu olay ailevi olarak görülme eğilimi
göstermektedir.

Allerjenler vücudu antikor yapmak üzere uyarırlar. Bunlar daha sonra
allerjenlerle birleşerek, vücudda bu şekilde istenmeyen etkilere yol
açan bazı kimyasal maddelerin salgılamasına neden olurlar. Histamin
bunlar içinde en iyi bilinen kimyasal maddedir. Bu madde burun
zarlarının şişmesine, kaşıntıya, tahrişe ve aşırı miktarda sümük
oluşmasına neden olur.

HANGİ ALLERJENLER RİNİT YAPAR?

Havada taşınabilecek kadar küçük ve hafif olan hayvan ve bitki
proteinleri gözümüz burnumuz ve boğazımızdaki zarlar üzerinde
birikirler. Polenler, mantar sporları, hayvan tüyleri ve ev tozu bu
parçaçıkların en sık rastlananlarındandır.

HANGİ POLENLER SORUN OLUR?

İlkbaharın erken dönemlerinde saman nezlesine polenler yada çevrede
sıklıkla rastlanan ağaçlar neden olmaktadır. İlkbaharın geç
dönemlerinde ise polenler çayırlardan kaynaklanmaktadır. Renkli süs
bitkileri nadir olarak allerjiye neden olmaktadır. Çünkü onların
polenleri havayla taşınamayacak kadar ağırdır. Bu bitkilerin polenleri
bir yerden bir yere böcekler tarafından taşınmaktadır. (arılar,
kelebekler)

Bazı bitkiler ise Ağustosun sonunda polen vermeye başlarlar. Bu eylül
ayı boyunca devam eder. Kimi zaman ekim ayına kadar veya ilk soğuklara
kadar polen verdiği olur.

MANTAR NEDİR?

Mantarlar ekmeği küflendiren, meyvaların bozulmasına neden olan
küflerdir. Aynı zamanda kuru yapraklarda, çayırlarda, samanda,
tohumlarda diğer bitki ve toprakta da bulunurlar. Soğuğa dirençli
oldukları için allerji sorunu uzundur ve karın toprağı kapattığı
dönemler dışında tüm bir yıl sporları havada bulunur.

Ev içinde mantarlar ev bitkilerinde ve onların saksı toprağında yaşar.
Bodrum katları ve çamaşır odaları gibi nemli yerlerin yanı sıra
peynirde ve mayalanmış içkilerde de bulunurlar.

TÜM YIL BOYUNCA SAMAN NEZLESİ NASIL DEĞİŞİR?

Allerjenler hayvan artıkları (kediler, köpekler, atlar, yün) kozmetik
malzemeler, mantarlar, yiyecekler ve ev tozlarıda dahil olmak üzere
bütün yıl boyunca bulunurlar. Ev tozu, mobilyalardan dökülen
selülozdan, mantardan, ev hayvanlarında dökülen artıklardan ve böcek
parçalarından oluşan karmaşık bir yapıdır. Allerji kışın sıcak hava
sistemlerinin açılmasıyla ev tozunun etkisi altında artmaktadır.

ALLERJİ ZARARLI OLABİLİR Mİ?

Allerjik kişilerin soğuk algınlığına, sinüs enfeksiyonu ve kulak
enfeksiyonlarına olan hassasiyetleri artmıştır. Bu hastalık onları
allerjisi olmayan insanlardan daha fazla rahatsız edebilir. Hatta bazen
daha ağır olarak bu kişilerde astım gelişebilir.

SİZ NE YAPABİLİRSİNİZ?

İdeal olarak allerjinizin oluştuğu yerden uzakta yaşamayı
seçebilirsiniz. Örneğin sadece deniz havası teneffüs edebileceğiniz bir
yerde veya hiçbir şeyin yaşamayacağı kadar kuru bir iklimde yaşamanıza
devam edebilirsiniz. Ne yazık ki bu ideal uygulama nadiren yapılabilir.
Ancak aşağıda sıralanan kendi kendinize yardım önerileri denemeye
değerdir.

1. Çimleri keserken veya ev temizliği yaparken polen maskesi takın. (birçok eczaneden temin edilebilir)

2. Isıtma ve havalandırma sistemlerindeki filtreleri aylık olarak
değiştirin yada bir hava temizleme aygıtı kullanmaya başlayın.

3. Polenlerin çok yoğun olduğu dönemlerde kapıları ve pencereleri kapalı tutun.

4. Evde bulunan bitki ve hayvanlardan uzak durun.

5. Kuş tüyü yastıkları, yün battaniye ve yün örtüleri pamuk veya sentetik maddeden yapılmış olanlarla değiştirin.

6. Gerekli olduğunda yeterince antihistaminik ve dekonjestan kullanın.

7. Yatağınızın baş tarafı yukarı kaldırılmış bir şekilde uyuyun. Bunun
için yatağınızın baş tarafındaki ayakların altına birer tuğla
koyabilirsiniz.

8. Genel sağlık kurallarına uyun.

Hergün egzerzis yapın.
Sigarayı bırakın ve diğer hava kirliliğine neden olan şeylerden uzak durun.
Dengeli beslenin karbonhitratları aza indirin.
Dietinizi vitaminler ve özelliklede C vitaminiyle destekleyin.
10. Doktorunuzun tavsiyelerine uyun

Kış aylarında iyi bir nemlendirici kullanın. Çünkü kuru ev içi havası
birçok allerjik kişinin kötüleşmesine neden olmaktadır. Ancak
nemlendiricide mantar üreme şansına da dikkat edin.

DOKTORUNUZ SİZİN İÇİN NE YAPABİLİR?

Kulak Burun Boğaz uzmanınız tam bir kulak, burun, boğaz, baş ve boyun
muayenesi yapacaktır. Dikkatli bir değerlendirme sonucunda doktorunuz
şikayetlerinize herhangi bir enfeksiyonun yada yapısal bir bozukluğun
yol açıp açmadığına ve bunlara yönelik uygun tedaviye karar verecektir.


Allerji tedavisinde bir çok ilaçtan yararlanılmaktadır ve dokturunuz
bunlar arasından size en uygun olanını seçecektir. Bunlar arasında
antihistaminikler, dekonjestanlar, kromolin ve kortizonlu ilaçlar
vardır. Şüphelenilen bir allerjinin medikal tedavisi aynı zamanda çevre
kontrolü danışmalığınıda kapsamaktadır. Sonuç olarak detaylı bir hikaye
ve iyi bir muayeneden sonra doktorunuz hangi maddeye karşı allerjiniz
olduğunu tespit etmek için testler önerebilir.

Solunum havasındaki allerjenlerin tek tedavisi spesifik olarak o
allerjene karşı antikor oluşturacak enjeksiyonlar yapmaktır. Bundan
önce hassasiyetinizin gerçek nedeni bulunmalıdır. Allerji araştırmaları
ya kan tahlili yada deri testi şeklindedir. Modern testler sadece hangi
maddeye karşı allerjiniz olduğu değil bu allerjinin düzeyi de ortaya
çıkmaktadır. Bu, eğer enjeksiyon gerekiyorsa başlanabilecek en yüksek
dozla başlayarak tedaviye cevabı en kısa zamanda almamızı sağlar.