Adet (menstrüasyon) nedir?

Adet görme birbirinden ayrı iki organın, yumurtalığın ve dölyatağının
faaliyetlerine bağlı bir süreçtir. Yumurtalığın başlıca iki görevi ;
gebeliği sağlayan yumurtacıkların üretilmesi ile cinsiyet hormonlarının
salgılanmasıdır.Adet sürecini tam olarak anladığımızda;döllenmeyi ve
gebeliği de çözmüş oluruz:


Kadın bedeninde neler oluyor?:
. Beynin hipofiz bezi dediğimiz bölümünden, kadının yumurtlamasını sağlamak için ,yumurtalığı uyarıcı bir hormon salınır( FSH) .
.Yumurtalıkların yüzeyinde çok sayıda ve çeşitli boyutlarda küçük
"kistler"(kesecikler) vardır. Bunlara yumurtalık folikülleri denir ve
her biri bir yumurtacık taşır.
. Yumurtlama döneminde, ötekilerden daha büyük olan bir folikül
olgunlaşmaya başlar. Yumurtalığın yüzeyinde yer alan bu folikülün çapı
iki santimetre kadar büyüyebilir.
.Folikülün, olgunlaşmaya başlamasıyla yumurtalıktan salgılanan östrojen(kadınlık hormonu) de artış olur.
.Östrojen rahmin iç dokusunu, yani endometriumu gebelik için
hazırlar.Siz gebe kalmayı planlasanız da planlamasanız da üreme
organlarınız üreme üzerine kodlanmıştır.Eğer hazırlanan yumurtacık
döllenecek olursa zeminin sağlam ve iyi durumda olması gerekir.Bu zemin
endometriumdur.Bu yüzden de endometrium östrojenin etkisiyle olası
gebeliğe hazırlanmaya başlar.Yani kalınlaşır.
.Östrojen artışı,aynı zamanda hipofiz bezinden LH denilen hormonun salınımını arttırır.
.LH ın görevi ise, folikül denen, içinde yumurtacığı saklayan kesenin, iyice olgunlaşmasını sağlamaktır.
.Östrojen ve LH kanda pik yaptığında, artık folikül kesesi çatlar ve içindeki yumurtacık serbest kalır.
.Serbest kalan yumurtacık yumurtalıkla rahim arasındaki kanala(fallop
tüpüne) geçer.Yumurtacığın, fallop tüpünden dölyatağına yolculuğu ,bir
haftayı alır.Ama döllenmeye uygun ömrü 12-24 saattir.
.Bu arada,folikül çatladıktan sonra çatlama bölgesinden,sarı cisim
(corpus luteum) adı verilen bir yapı oluşur.Bu yapı ,östrojene ek
olarak progesteron hormonu da üretmeye başlar.
. Östrojen etkisini tekrar hatırlayalım: endometriumun kalınlaşıp
sertleşmesini ve böylece gebelik süresince sağlam kalmasını sağlıyordu!
-Ama bu kalın ve sert haldeki endometriuma döllenmiş yumurtacığın
yerleşmesi ve gelişim için kendisine uygun ortam yaratması mümkün
değildir.
-İşte yumurtlama sonrası devreye giren progesteron hormonunun etkisine bu noktada ihtiyaç vardır.
-Progesteron; endometriumu, döllenmesi muhtemel bir yumurta hücresinin
implantasyonu (yerleşmesi) ve gebeliğin başlaması için elverişli duruma
getirir.
.Döllenme gerçekleşirse ne olur?Eğer döllenme gerçekleşir ve döllenmiş
yumurta ,endometriuma yerleşirse;folikülün çatlamasıyla,yumurtalıkta
kalan sarı cisme(corpus luteum) hormonal mesajlar gönderir. Bu iletişim
sarı cismin büyümesine ve daha büyük miktarda hormon salgılamasına yol
açar.Bu hormonlar sayesinde endometrium gebeliği destekler bir yapıda
kalır.Gebeliğin ilk 10 haftası boyunca progesteron salınımından corpus
luteum sorumludur.Daha sonra, gelişen bebek, görevi devralır.
.Döllenme gerçekleşmez ve gebelik oluşmazsa ne olur?Eğer döllenme
gerçekleşmezse, Corpus luteum(sarı cisim) sadece 14 günlük bir ömür
sürer.Bu son yaklaştıkça, hormonların seviyesi düşemeye başlar.
. Bu durumda endometriumda neler olur?Hormonların düşmesiyle
endometrium, direnme gücünü kaybeder ve üzerindeki damarsı yapıyla
birlikte ,büyük bir bölümü parçalanır.
. İşte bu parçalanan endometriumun, vajinadan kanlı bir akıntı şeklinde atılmasına,adet kanaması denir.
.Adet kanamsının sona ermesiyle birlikte, yumurtalıkta bir başka
folikül olgunlaşmaya başlar.Östrojen tekrar endometriumun kalıntılarını
etkiler, adetle atılan endometrium yerine yeni endometrium dokusu
gelişir.ve bir sonraki adet döneminin gelişme aşaması başlamış olur
.Genç kızlıkta başlayan adet döngüsü, menapoza dek sürer.Doğurganlığını
yitirmemiş her sağlıklı kadın, bu döngüyü ve yenilenmeyi, gebe
kalmadığı sürece her ay yaşar.